Substancje psychoaktywne, inaczej środki odurzające, są to takie środki chemiczne, które poprzez swoje działanie na organizm człowieka powodują zmiany w jego samopoczuciu oraz w odbiorze otaczającej go rzeczywistości. Przyjmowanie ich prowadzi do uzależnienia (narkomanii). Coraz częściej występuje tzw. uzależnienia mieszane, gdzie oprócz objawów uzależnienia od alkoholu obecne są także objawy uzależnienia od innych substancji psychoaktywnych. Osoby przyjmujące substancje psychoaktywne można rozpoznać na podstawie objawów występujących po zażyciu danej substancji lub na podstawie objawów zespołu abstynencyjnego.

NARKOTYKI – PODSTAWOWE RODZAJE I OPIS 

KONOPIE INDYJSKIE (KANABINOLE, TNC) 

Marihuana, haszysz, skun, olej haszyszowy to występujące w różnej postaci przetwory konopii indyjskich

Marihuana (dżoint, skręt, blant, ziele, zielsko, zioło, grass, marycha, trawa, huana, marycha, maryśka, skun, gandzia, samosieja, afgan, kolumbijka)

• wygląd: brązowozielone liście i nasionka, mieszanina suchych liści i kwiatostanów przypominająca trochę natkę pietruszki albo majeranek
• sposób przyjmowania: najczęściej do palenia w postaci własnoręcznie zrobionych skrętów

Skun: niezwykle mocna odmiana konopii uprawiana w specjalnych warunkach. 

Haszysz (hasz, grudka, gruda, czekoladka, afgan, kloc, plastelina, kostka)

• wygląd: brązowe i czarne kulki lub kostki, cienkie paski
• sposób przyjmowania: najczęściej palony, może być także dodawany do potraw.

Olej haszyszowy

• wygląd: zielonobrązowy olej, sprzedawany w małych fiolkach lub poduszeczkach

• sposób przyjmowania: najczęściej jako dodatek do papierosów lub skrętów z marihuaną

• objawy użycia: euforia, gadatliwość, poczucie odprężenia, zaburzenia koordynacji ruchowej, zwiększona wrażliwość na światło i dźwięk, obniżona koncentracja, trudności w zapamiętywaniu, nagłe napady śmiechu, chichot, zwiększony apetyt, przekrwione oczy, kaszel, czasem spadek nastroju, zamknięcie się w sobie i milczenie

• zwróć uwagę na: słodkawą woń oddechu, włosów i ubrania, brązowozielone liście i nasionka, nagłe zainteresowanie hodowlą roślin przez twoje dziecko, fifki i fajki, bibułkę papierosową

• długotrwałe używanie może prowadzić do: zaburzonej oceny sytuacji, spadku koncentracji uwagi, obniżonej sprawności w prowadzeniu pojazdów, przewlekłego zapalenia oskrzeli i krtani, astmy, ogólnego zobojętnienia. U osób zażywających przetwory konopii w stanie obniżonego nastroju mogą powstać stany depresyjne, lęki, a nawet psychozy

AMFETAMINA (speed, proszek, proch, amfa, feta, setka, witamina A)

• wygląd: biały lub beżowy proszek, tabletki, kapsułki

• sposób przyjmowania: doustnie, wstrzykiwana lub wciągana przez nos

• objawy użycia: przypływ energii, poczucie mocy, podwyższenie nastroju, wzmożona aktywność, słowotok, zaburzenia snu (bezsenność), brak apetytu, rozszerzone źrenice, przyspieszona czynność serca i szybki oddech, zaczerwienienie skóry, wysypka, suchość w ustach, podwyższone ciśnienie krwi, silny niepokój, napięcie i drażliwość. W końcowej fazie działania narkotyku zmęczenie i senność

• zwróć uwagę na: biały lub beżowy proszek, tabletki, kapsułki, kryształki, małe foliowe torebeczki, folia aluminiowa, igły, strzykawki

• długotrwałe używanie może prowadzić do: silnego uzależnienia psychicznego, zaburzeń zachowania, rozwoju stanów depresyjnych połączonych z myślami samobójczymi, a w skrajnych przypadkach do psychoz, śpiączki i śmierci

KOKAINA (koka, koks, gram, porcja, śnieg, charlie, biała dama, witamina C)

• wygląd: krystalicznie biały proszek

• sposób przyjmowania: wciągana przez nos, wstrzykiwana, zażywana doustnie, palona z domieszkami innych narkotyków

Crack - odmiana kokainy (kisielek, galaretka)

• wygląd: białe, beżowe lub brązowe kamyki (żwir) sprzedawany w foliowych woreczkach, folii aluminiowej

• sposób przyjmowania: pali się w specjalnej fajce lub wdycha jego opary

Objawy użycia kokainy: pociąganie nosem i/lub katar, nadpobudliwość, gadatliwość, niepokój psychoruchowy, rozszerzone źrenice, poczucie euforii, mocy, siły, osłabienia krytycyzmu. 
Zwróć uwagę na: biały proszek, a w przypadku cracku jasnobrązowe kuleczki „kamyki”, fajki, małe flakoniki, igły, strzykawki, małe foliowe torebeczki, lusterka. 
Długotrwałe używanie może prowadzić do: stanów depresyjnych i tendencji samobójczych, urojeń prześladowczych i lęku, stanów delirycznych, impotencji, zakrzepów krwi, utraty przytomności, śmierci z przedawkowania. 

ECSTASY (eska, bleta, piguła, oraz nazwy handlowe, jak UFO, Adam, Eva, Love, Superman, Batman, Aligator, Mitsubishi, Vogel, Snowball, Drops, Herz, Sonne, VW)

• wygląd: białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami, ale także proszek, kapsułki

• sposób przyjmowania: doustnie

• objawy użycia: wzmożona pobudliwość, wyostrzone postrzeganie bodźców zewnętrznych (kolorów, dźwięków), brak łaknienia, przyspieszony oddech, nieadekwatne do możliwości poczucie siły, zgrzytanie zębami

• zwróć uwagę na: białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami, popękane naczynka krwionośne, zwłaszcza twarzy po całonocnych zabawach w dyskotece. Ecstasy jest zażywane najczęściej podczas dyskotek i rozmaitych techno party

• nawet jednorazowe zażycie może prowadzić do: nieodwracalnych zmian w mózgu, zaburzeń w pracy nerek i wątroby, śmierci spowodowanej zablokowaniem sygnałów pozwalających mózgowi kontrolować prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

LSD (kwas, kwach, kwasik, papierek, kryształek, kamyczek, trip, ejsid, tejbs, listek, nazwy od rysunków np. Asterix)

• wygląd: malutkie bibułki z kolorowymi nadrukami, kolorowe „kamyki do zapalniczek”, tabletki, kapsułki nasączone roztworem LSD

• sposób przyjmowania: doustnie

• objawy użycia: rozszerzone źrenice, wymioty, przyspieszona czynność serca, podwyższone ciśnienie krwi, wzrost temperatury ciała, zaburzone postrzeganie rzeczywistości (widzenie dźwięków, słyszenie barw), chwiejność emocjonalna (od euforii do depresji), omamy wzrokowe, niekiedy lęk, nawroty doznań nawet po długim czasie od zaprzestania brania

• długotrwałe używanie może wywołać: poważne depresje, stany urojeniowe.

GRZYBY HALUCYNOGENNE (grzybki, psylocyby, psylki, baluny)

• wygląd: różnego rodzaju suszone grzybki o zabarwieniu od żółtawego do czarnego z brązowym prześwitem

• sposoby przyjmowania: doustnie – suszone lub surowe

• objawy użycia: halucynacje wzrokowe, zaburzone postrzeganie czasu i przestrzeni, rozszerzone źrenice, zmiany nastroju, zupełne wyizolowanie z rzeczywistości, przeżycia mistyczne, lęk

• zwróć uwagę na: różnego rodzaju grzyby

• niebezpieczeństwo zażywania: nigdy nie wiadomo jak zadziałają - wysokie ryzyko śmiertelnego zatrucia oraz przewlekłej psychozy.

ŚRODKI WZIEWNE (solwent, rozpuchol, budzio)  

• wygląd: kleje, rozpuszczalniki, lakiery

• sposób przyjmowania: najczęściej wdychanie oparów z worka foliowego

• objawy użycia: stan odurzenia, euforii, omamy, kichanie i kaszel, katar lub krwawienie z nosa, zapalenie spojówek, zamazana mowa, drażliwość, niekiedy agresja, lęk

• zwróć uwagę na: foliowe torby, tuby kleju, smary, zapach chemikaliów we włosach i na ubraniu, charakterystyczny zapach z ust utrzymujący się nawet kilka dni po zażyciu, nasączone chustki, szmaty

• długotrwałe używanie może prowadzić do: uszkodzenia płuc, wątroby, mózgu, niewydolności serca, śpiączki, śmierci przez uduszenie podczas wdychania.

OPIATY (heroina, brown sugar, kompot) 

Heroina (hera, hercia, helena, proszek)

• wygląd: biały lub beżowobrązowy proszek o gorzkim smaku

• sposób przyjmowania: wstrzykiwana

Brown sugar (brąz, brown) – jest to odmiana heroiny, która w ostatnich latach zyskuje niezwykłą popularność. Zarówno objawy, jak i skutki zażywania są takie same, jak w przypadku heroiny i innych przetworów maku.

• wygląd: brunatna, różowa lub beżowa granulowana substancja wyglądem przypominająca cukier lub żwirek

• Sposób przyjmowania: najczęściej wdychany jest dym, czasem wstrzykiwana, rzadziej przyjmowana doustnie

Kompot – tzw. polska heroina

• wygląd: jasny lub ciemnobrązowy płyn o wyczuwalnym słodkim zapachu i gorzkim smaku

• sposób przyjmowania: wstrzykiwana

Objawy użycia: zwężone źrenice, brak reakcji źrenic na światło, szkliste oczy, opadające powieki, zmniejszone łaknienie, nudności i wymioty przy pierwszych dawkach, senność, spowolniona mowa. 
Zwróć uwagę na: wygląd źrenic, igły, strzykawki, ślady nakłuć po wstrzyknięciach, ślady krwi na bieliźnie, a w przypadku heroiny do palenia (brown sugar) na okopcone sreberka z folii aluminiowej, z czekolady itp. 
Nawet jednorazowe zażycie może prowadzić do: uszkodzeń wątroby, zakażenia wirusem HIV, żółtaczki, śpiączki, śmierci z przedawkowania. 

LEKI USPOKAJAJĄCE I NASENNE  (dorota, dorotka, efka, erki, pestki, piguły, rolki, ziomki,)

• wygląd: tabletki, płyny

• sposób przyjmowania: doustnie, wstrzykiwane po rozpuszczeniu

• objawy użycia: małe dawki dają poczucie odprężenia, większe powodują senność i stan jak po upojeniu alkoholowym

• zwróć uwagę na: leki, opakowania po lekach, igły, strzykawki, ampułki

• długotrwałe używanie: prowadzi do uzależnienia psychicznego i fizycznego, zwiększa się tolerancja na leki, co oznacza, że trzeba przyjmować coraz większe dawki, pogarsza się ogólny stan zdrowia, obniża się poziom intelektualny, istnieje duże zagrożenie przedawkowania prowadzące do śpiączki lub śmierci. Groźne w skutkach może być też mieszanie leków z alkoholem lub innymi środkami.

INNE SUBSTANCJE UŻYWANE PRZEZ MŁODZIEŻ  

Sterydy anabolityczne (koks, deka, wino, metka, mietek, omka, omen, prima, teściu) -głównym powodem ich zażywania jest chęć zwiększenia siły, kondycji i poprawienia wyglądu poprzez przyrost masy mięśniowej.

• objawy użycia: poprawa nastroju, przypływ energii, poczucie siły i kondycji, zmiany skórne (plamy, zaczerwienienia), obrzęk twarzy, zaburzenia równowagi hormonalnej, nerwowość, impulsywność, agresywność

• sposób zażywania: doustnie lub dożylnie

• zwróć uwagę na: szybki przyrost masy mięśniowej u twojego dziecka, nieproporcjonalny do czasu poświęcanego ćwiczeniom na siłowni

• długotrwałe przyjmowanie: może prowadzić do ciężkich uszkodzeń narządów wewnętrznych (wątroby, nerek, serca), osłabienia popędu płciowego, uszkodzenia chromosomów. Sterydy powodują także zaburzenia psychiczne o różnym nasileniu: rozdrażnienie, nerwowość, agresję, lęk, panikę, urojenia prześladowcze, depresję z myślami samobójczymi

GDZIE SZUKAĆ POMOCY?

ANTYNARKOTYKOWY TELEFON ZAUFANIA 0801199990 
czynny codziennie od 16.00 do 21.00 
całkowity koszt połączenia wynosi 35 gr 

NARKOMANIA – POMOC RODZINIE POGOTOWIE MAKOWE 0801109696 
czynny od poniedziałku do piątku 10.00-20.00 w soboty 10.00-15.00 
całkowity koszt połączenia wynosi 35 gr 

ZATRZYMAĆ PRZEMOC 0800120148 
Anonimowa Bezpłatna Infolinia Komendy Stołecznej Policji 
czynny codziennie całą dobę 
linia bezpłatna 

ANTYNARKOTYKOWA PORADNIA INTERNETOWA 
http://www.narkomania.org.pl

STOWARZYSZENIA ANTYNARKOTYKOWE W PODKARPACKIEM

Stowarzyszenie POMOST 
35-959 Rzeszów, ul. Matejki 10/4

NZOZ MONAR - Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień 
37-450 Stalowa Wola, ul. Hutnicza 8

Towarzystwo ALTUM 
35-205 Rzeszów, ul. Warszawska 5/7

Stowarzyszenie Na Rzecz Młodzieży Polskiej ORDO EX CHAO 
Okręg Podkarpacki 
35-328 Rzeszów, ul. Struga 4

Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych POWRÓT z U 
Oddział Wojewódzki w Przeworsku 
37-200 Przeworsk, Rynek 1

PLACÓWKI LECZNICTWA ODWYKOWEGO

Brzozów 
Poradnia Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia od Alkoholu 
36-200 Brzozów, ul. ks. Bielawskiego 14 

Dębica 
Poradnia Odwykowa 
39-200 Dębica, ul. Kolejowa 28 

Jarosław 
Specjalistyczny Psychiatryczny ZOZ 
Oddział Terapii Uzależnienia i Współuzależnień 
37-500 Jarosław, ul. Kościuszki 18 

Jasło 
Poradnia Odwykowa 
38-200 Jasło, ul. Za Bursą 1 

Lubaczów 
Poradnia Uzależnień od Alkoholu 
37-600 Lubaczów, ul. Kopernika 1 

Łańcut 
Poradnia Uzależnień 
37-100 Łańcut, ul. 3-go Maja 109 

Krosno

Poradnia dla Osób z Problemami Alkoholowymi 
38-400 Krosno, ul. Grodzka 45

Lesko 
Samodzielny Publiczny ZOZ w Lesku - Poradnia Leczenia Uzależnień 
38-600 Lesko, ul. Wincentego Pola 

Leżajsk 
Poradnia Leczenia Uzależnień 
37-300 Leżajsk, ul. Leśna 22 

Mielec 
Zespół Opieki Zdrowotnej Samodzielny Publiczny Zakład - Poradnia Uzależnień 
39-300 Mielec, ul. Curie-Skłodowskiej 10 

Nisko 
SP ZOZ Przychodnia Specjalistyczna - Poradnia Leczenia Uzależnień od Alkoholu 
37-400 Nisko, ul. Wolności 54 

Nowa Dęba 
Poradnia Leczenia Uzależnień SP ZZOZ 
39-460 Nowa Dęba, ul. M. Curie-Skłodowskiej 1 

Przemyśl 
Poradnia dla Osób Uzależnionych i Współuzależnionych od Alkoholu 
przy SP Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Żurawicy 
37-700 Przemyśl, ul. M.F. Focha 31 

Przeworsk 
Poradnia dla Osób Uzależnionych od Alkoholu 
37-200 Przeworsk, ul. Szpitalna 20 

Ropczyce 
Poradnia dla Osób Uzależnionych od Alkoholu i Współuzależnionych 
39-100 Ropczyce, ul. Ks. kard. St. Wyszyńskiego 2 

Rzeszów

Przychodnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia 
35-203 Rzeszów, ul. Siemińskiego 17

Sanok 
Poradnia Leczenia Uzależnień 
38-500 Sanok, ul. Lipińskiego 10 

Stalowa Wola

Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia 
37-464 Stalowa Wola, ul. Dąbrowskiego 7

Straszęcin 
Oddział Psychiatryczny II - Pododział Odwykowy 
39-215 Straszęcin 295 

Tarnobrzeg 
Wojewódzka Przychodnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnień 
39-400 Tarnobrzeg, ul. Wiejska 17 

Żurawica 
SP Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Żurawicy 
Oddział Leczenia Uzależnień od Alkoholu 
37-710 Żurawica 492

NARKOTYKI A PRAWO

Powinieneś wiedzieć, że:

• posiadanie narkotyków zagrożone jest karą więzienia do lat 3

• posiadanie znacznej ilości narkotyków zagrożone jest karą więzienia do lat 5 i grzywną

• produkcja narkotyków zagrożona jest karą więzienia do lat 3. W przypadku produkcji znacznej ilości narkotyków przestępstwo zagrożone jest grzywną i karą więzienia na czas nie krótszy od lat 3

• handel narkotykami zagrożony jest karą więzienia do lat 10

• udzielanie lub nakłanianie do użycia narkotyków zagrożone jest karą więzienia do lat 5

Podstawa prawna: Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 468 z późn. zm.)